Issue 50

Horizon မွထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၾသစေၾတးလ်သံအမတ္ Paul Robilliard ႏွင့္ ဧျပီလ ၂၇ ရက္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ သည့္ ၾသစေၾတးလ်-ထိုင္းႏိုင္ငံ သုေတသနႏွင့္ ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲမႈ ဆိုင္ရာမစ္ရွင္ (Australia-Thailand Research and Innovation Mission) ဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားတြင္ ေမးျမန္းေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ၾသစေၾတးလ်- ထိုင္း သုေတသနနဲ ့ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲမႈ ဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ကုန္သြယ္ေရး ကို ဘယ္လို တိုးတက္ေစႏိုင္မွာပါလဲ။

ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲမႈက ၾသစေၾတးလ်နဲ ့ထိုင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ ့လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ေတြထဲမွာ ထိပ္မွာရွိေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုပါ။ ၾသစေၾတးလ်မွာ အစိုးရရဲ ့သုေတသနနဲ ့ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းစဥ္ ကို ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ Malcolm Turnbull ညႊန္းဆိုတဲ့ "အၾကံဥာဏ္မ်ား ေပၚထြက္ပြင့္လန္းလာျခင္း" (ideas boom) ဆိုတဲ့အေၾကာင္း အရာကို ဖန္တီးႏိုင္ဖို ့အတြက္ ဒီဇိုင္းထြင္ထားၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို ့ရဲ ့ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားအျပန္အလွန္ သုေတသနလုပ္ငန္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့အစီအစဥ္က ကၽြန္ေတာ္တို ့ရဲ ့ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲျခင္းနဲ ့ဆိုင္တဲ့ ပူးတြဲ အခ်က္အခ်ာက် အေၾကာင္းအရာကို ကူညီေဖာ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္ဆီကေန ေလ့လာသင္ယူရမွာေတြ ကအမ်ားၾကီးပါ။ ငယ္ရြယ္တဲ့ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ဂိမ္း(စ္) ဒီဇိုင္နာေတြပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တာ ကေန နကၡတၱေဗဒ သုေတသနပညာရွင္ေတြပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာ၊ ေနာက္ျပီး ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြ သိပၸံပညာ အေပၚမွာ ၀ါသနာထံုေစဖို ့အတြက္ အေကာင္းဆံုးဘယ္လိုတိုက္တြန္းအားေပး မလဲဆိုတဲ့ STEM ပညာေပးေ၀သူ ေတြရဲ ့အေတြ ့အၾကံဳေတြဖလွယ္တာေတြလိုမ်ိဳးေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီႏွစ္ ၾသစေၾတးလ်- ထိုင္း သုေတသနနဲ ့ ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာညီလာခံၾကီးမွာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ၾသစေၾတးလ် ႏွင့္ ထိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား စီးပြားေရး ဆိုင္ရာ သုေတသနမိတ္ဖက္လုပ္ငန္းတိုးျမင့္ေဆာင္ရြက္ရန္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာအေပၚမွာ အရမ္းကို ေက်နပ္မိပါတယ္။ တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ပညာရွင္ေတြ၊ အစိုးရနဲ ့ ပုဂၢလိက က႑ေတြက လူေပါင္း ၁၉၀ ေက်ာ္ က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ ့ဆိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြအေၾကာင္းကို ၾကားသိခဲ့ၾကတယ္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ကုန္သြယ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက႑အတြက္ ဥပမာေပး ေပးပါ။

ဒီႏွစ္ သုေတသနနဲ ့ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲျခင္းဆိုင္ရာညီလာခံမွာ ထိုင္းနဲ ့ၾသစေၾတးလ်တို ့က လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳး စီးပြားေရးနဲ ့ဇီ၀စြမ္းအင္က႑ေတြအေပၚ အဓိကထားေဆာင္ရြက္ဖို ့ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာ ေတြက ႏွစ္ ႏိုင္ငံၾကား စီးပြားေရးဆိုင္ရာအျပန္အလွန္ သေဘာတူညီမႈေတြအတြက္ အရမ္းကိုအေရးပါတဲ့ နယ္ပယ္ ေတြျဖစ္ပါ တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ပါ၀င္တဲ့ လယ္ယာထြက္ကုန္ ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းၾကီးပြား တိုးတက္ဖို ့ နဲ ့စြမ္းအင္အတြက္ အေရးပါတဲ့ မိတ္ဖက္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ႏိုင္ဖို ့အတြက္ ေၾကာင့္ပဲျဖစ္ပါ တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ တုိ ့ခ်မွတ္ထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးမူ၀ါဒ - ကၽြန္ေတာ္တို ့ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈရဲ ့အေျခခံ အေၾကာင္းရင္း - ကို ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာရွိတဲ့ ေစ်းကြက္ေတြကို ပိုျပီးေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ၀င္ေရာက္ႏိုင္မဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြေဖာ္ေဆာင္ ေပးႏိုင္ဖို ့အတြက္ ျပဳျပင္မြမ္းမံႏိုင္ပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရးမိတ္ဖက္အေနနဲ ့ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ ့အားသာခ်က္က ဘာပါလဲ။

ထိုင္း-ၾသစေၾတးလ် ကုန္သြယ္မႈကင္းလြတ္ခြင့္ကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာကတည္းက စတင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား အျပန္အလွန္ကုန္သြယ္မႈက ႏွစ္ဆထက္ပိုမိုတိုးတက္ခဲ့သလို ပမာဏကလည္း ၾသစေၾတးလ် ေဒၚလာ ၁၉.၉ ဘီလီယံ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၄.၈ ဘီလီယံ) ေက်ာ္ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ကၽြန္ေတာ္တို ့ရဲ ့ရွစ္ဦးေျမာက္ ကုန္သြယ္ေရးမိတ္ဖက္ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ပိုမိုၾကီးမားတဲ့ ေဒသဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ ၾသစေၾတးလ် စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက ထိုင္းႏိုင္ငံ နဲ ့ ေဒသၾကီးအေပၚ ပိုျပီးစိတ္၀င္စားမႈရွိလာၾကပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ် သံရံုးက ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ဘယ္လိုမ်ား အားေပးကူညီေပးပါသလဲ။

အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို ့ရဲ ့စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဆက္သြယ္ေပါင္းစည္းမႈေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ ့ကိုယ္ပိုင္ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ရမဲ့ တာ၀န္ေတြထဲက တစ္ခုက ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈေတြ တိုးျမင့္ လုပ္ေဆာင္လာ ၾကဖို ့အတြက္ ေဆာင္ရြက္သလို၊ ထိုင္းနဲ ့ၾသစေၾတးလ် စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ တိုးခ်ဲ ့ႏိုင္ဖို ့့၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီးႏိုင္ဖို ့ နဲ ့စီးပြားေရးတိုးတက္လာေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မဲ့ အေကာင္းဆံုးအေျခအေနေတြ ကို ဖန္တီးေပးႏိုင္ဖို ့အတြက္လည္းေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ သံရံုးအေနနဲ ့ကလည္း လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ပညာေရး၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ ့စီးပြားဆုိင္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္ နဲ ့ေဒသတြင္းဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ ့ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈေတြကို ေဆာင္ၾကဥ္းေပးမဲ ့ေဆာင္ရြက္မႈေတြ စတဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြကို ဖန္တီးေဖာ္ေဆာင္ ေပးေနပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈ ဒါမွမဟုတ္ ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတဲ့ ၾသစေၾတးလ်ရဲ ့ၾကီးမားတဲ့ ကုမၸဏီအခ်ိဳ ့ ကဘာေတြပါလဲ။

ေပၚေပါက္လာေနတဲ့ အာဆီယံစီးပြားေရးအသိုက္အ၀န္းအလယ္မွာ တည္ရွိေနတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံက ၾသစေၾတးလ် ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူေတြကို အခြင့္အလမ္းေတြေပးေနပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ၾသစေၾတးလ်ကုမၸဏီ ၁၈၀ ေလာက္ရွိေန ပါျပီ။ ဒါေပမယ့္၊ တကယ္တမ္းမွာဆိုရင္ အဲဒီကုမၸဏီအမ်ားစုက SME (အေသးစားႏွင့္အလတ္စားစီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ား) ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ႏိုင္ျခင္းမရွိေသးပါဘူး။ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းက႑ ကလည္း ၾသစေၾတးလ်ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူေတြကို ပိုမိုစိတ္၀င္စားမႈရွိေစပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြက ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ေထာက္ပံ့ပို ့ေဆာင္ ေရးလုပ္ငန္း၊ ဗိသုကာလုပ္ငန္းနယ္ပယ္ နဲ ့အျခားလုပ္ငန္းနယ္ပယ္ေတြမွာ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံတဲ့ ထိုင္းရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူေတြရဲ ့ကံုလံုျပည့္စံုျပီး ေအာင္ျမင္တဲ့လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကိုလည္း မီးေမာင္းထိုးေဖာ္ျပဖို ့အေရးၾကီးပါတယ္။ ထိုင္းရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူေတြ ကၾသစေၾတးလ် စီးပြားေရးအတြက္ဖန္တီးေဖာ္ေဆာင္ေပးၾကတယ္။ ၾသစေၾတးလ်မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံက ခရီးသြား လာ ေရး၊ လယ္ယာထြက္ကုန္စီးပြားေရးနဲ ့စြမ္းအင္ စတဲ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာက႑ေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံေနတဲ့ ေျခာက္ဦး ေျမာက္အၾကီးမားဆံုး FDI စေတာ့ခ္ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူျဖစ္ပါတယ္။