Issue 54

ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားအျပန္အလွန္ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈမ်ားအားျဖင့္ ပိုမုိနီးကပ္သည့္ဆက္ဆံေရး အားေရွ ့ ဆက္တည္ေထာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို ့မွေမွ်ာ္လင့္လ်က္ရွိ ပါသည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၉၀၃ မီလီယံတန္ဖိုးရွိသည့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားအျပန္အလွန္ ကုန္သြယ္ေရး က႑ႏွင့္အတူ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အခြင့္ အလမ္း ေျမာက္ျမားစြာရွိေနေၾကာင္းႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းက႑ အမ်ိဳးမ်ိဳး၌ စူးစမ္းေလ့လာရွာေဖြ မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ေနေသးေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ၾကီး H.E. Saida Muna Tasneem မွေျပာၾကားပါသည္။

"ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံနဲ ့ထိုင္းႏိုင္ငံၾကား အျပန္အလွန္ဆက္ဆံေရးရွိခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၄ ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္ပါ တယ္။ ကၽြန္မတို ့ကုန္သြယ္မႈအခန္းက႑ကို ပိုျပီးတိုးျမင့္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုး အတြက္ win-win အေျခအေနပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္" ဟု Tasneem မွေျပာၾကားပါသည္။

ဘန္ေကာက္ရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာသံရံုးသည္ Export Promotion Bureau (ပို ့ကုန္ ဖြံ ့ျဖိဳးတိုး တက္ေရးဆိုင္ရာရံုး)၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ၾကီးငွာန ႏွင့္အတူ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာျပပြဲ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ (Bangladesh Trade and Investment Expo 2016) အား ဘန္ေကာက္ရွိ မိဖုရားၾကီးသီရိေခတ္ အမ်ိဳးသားကြန္ဗင္းရွင္းစင္တာ တြင္ ေမလ ၃၀ ရက္ ေန ့မွ ဇြန္လ ၁ ရက္ေန ့အထိျပဳလုပ္က်င္းပခဲ့ပါသည္။ ျပပဲြၾကီးအား က်င္းပရသည့္ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ထုတ္ကုန္၊ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈ အခြင့္အလမ္းမ်ားအား ထိုင္းေစ်းကြက္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္လိုရင္းျဖစ္ပါသည္။

ျပပြဲၾကီး၏ေအာင္ျမင္မႈအား ႏွစ္ႏိုင္ငံရွိ စီးပြားေရးသမားမ်ား၊ အစိုးရ အဆင့္ျမင့္ မူ၀ါဒေရးဆြဲအတည္ျပဳ သူမ်ားမွ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈဆက္ဆံေရးအား မည္ကဲ့သို ့တိုးျမင့္ႏိုင္မည္ ႏွင့္ စပ္ဆိုင္သည့္ အကဲျဖတ္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ အတူတကြပါ၀င္ေဆြးေႏြးၾကသည္ကို ေထာက္ရႈျခင္းအားျဖင့္ သိရွိႏိုင္ပါသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွ ကုမၸဏီေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္တို ့သည္ ၄င္းတုိ ့၏ ကုန္စည္မ်ားႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို ျပပြဲၾကီးတြင္ ပါ၀င္ျပသခဲ့ၾကျပီး Bangladesh-Thailand Threads of Heritage ပိုး ဖက္ရွင္ရႈိးတြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုး ၏ ပိုးထည္အေမြအႏွစ္မ်ားကို ျပသခဲ့ပါသည္။

Tasneem မွ "ျပပြဲၾကီးမွာ အဓိကျပသတာက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ ့ပိုးထည္ေတြ၊ သားေရ ပစၥည္းေတြ၊ ေၾကြထည္ေျမထည္ ပစၥည္းေတြ၊ သန္ ့စင္ထားတဲ့တရုတ္ေၾကြထည္ေတြနဲ ့ေဆး၀ါးထုတ္ကုန္ေတြ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ထုတ္လုပ္တဲ့ေဆး၀ါးပစၥည္းေတြကို ေျမာက္အေမရိက၊ လက္တင္ အေမရိက၊ ဥေရာပ နဲ ့ ျမန္မာလို အာဆီယံႏိုင္ငံေတြ စတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကို တင္ပို ့ေရာင္းခ် ေနပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ထိုင္းေစ်းကြက္ကို၀င္ေရာက္ႏိုင္ဖို ့ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဘာလို ့ဆိုရင္ ထိုင္း ႏိုင္ငံမွာၾကီးမားတဲ့ ေဆး၀ါးကုသ ေရးဆိုင္ရာခရီးသြားလုပ္ငန္းရွိေနျပီး၊ ေယဘုယ်အားျဖင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေတြက ေဆး၀ါးပစၥည္းေတြ တင္သြင္း၀ယ္ယူဖို ့လိုအပ္လို ့ပါ" ဟုဆိုပါ သည္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသည္ လက္ရွိတြင္ ဂုန္ေလွ်ာ္ႏွင့္ ဂုန္ေလွ်ာ္ထုတ္ကုန္မ်ားေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို ့ ျခင္းေတာင္းအနည္းငယ္၊ အသင့္၀တ္ အ၀တ္အထည္မ်ား (RMG) ႏွင့္ ေဆး၀ါးပစၥည္းအနည္းငယ္ တို ့ ကို တင္ပို ့ေရာင္းခ်လ်က္ရွိပါသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအဓိကတင္ပို ့ေရာင္းခ်သည့္ပစၥည္းမ်ားတြင္ တကိုယ္ေရ သန္ ့ရွင္း ေရးသံုးပစၥည္းမ်ား၊ စားေသာက္ကုန္ ႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ထုတ္ကုန္မ်ား၊ (လူသြား) လမ္းခင္းေက်ာက္မ်ား၊ သတၱဳႏွင့္ ဓာတုပစၥည္းမ်ား၊ ႏွင့္ စက္ပစၥည္းမ်ားပါ၀င္သည္။ ထိုင္းကုမၸဏီမ်ား သည္လည္း ထိပ္တန္းထိုင္း ကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ CP Group၊ Ital-Thai ႏွင့္ SCG တို ့၏ဦးေဆာင္မႈ ျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတြင္ စီမံကိန္းလုပ္ငန္း ၉၆ ခုမွတဆင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၀၅ မီလီယံတန္ဖိုး ရွိ င္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈမ်ားျပဳထားၾကပါသည္။

အျခားရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈျပဳရန္ ေကာင္းမြန္သည့္က႑မ်ားသည္ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးထုတ္ကုန္ ပစၥည္းထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။

Tasneem "ထိုင္းႏိုင္ငံက စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးထုတ္ကုန္ပစၥည္းနဲ ့ပတ္သက္ရင္ ခ်ံပီယံပဲ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကေတာ့ သရက္သီး၊ ပိႏၷဲသီး၊ လိုင္ခ်ီး နဲ ့နာနတ္သီး တို ့လို အပူပိုင္းေဒသသီးႏွံေတြေၾကာင့္ အရမ္းကို လူသိမ်ားတယ္။ ထိုင္းကုမၸဏီေတြအေနနဲ ့ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ သစ္သီးေျခာက္ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ျပီး၊ ေဒသတြင္းမွာပဲေရာင္းေရာင္း ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းျပည္ေတြကိုလည္း တင္ပို ့ေရာင္းခ်ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက အီးယူကေပးထားတဲ့ ၁၀၀% duty-free ေစ်းကြက္အခြင့္အေရးကို ရရွိခံစားေနရပါတယ္" ဟုဆိုပါသည္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးသည္ ထိုင္းကုန္သြယ္ေရး၀န္ၾကီး Apiradi Tantraporn ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုန္သြယ္ေရး ၀န္ၾကီး Tofail Ahmed တို ့၏ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ဖက္စပ္ကုန္သြယ္ေရးေကာ္မတီ (Joint Trade Committee (JTC)) အားျဖင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအျပန္အလွန္ကုန္သြယ္မႈအား အရွိန္ျမင့္ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိပါသည္။

"၀န္ၾကီးငွာနေတြက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ စတုတၳ အၾကိမ္ေျမာက္ JTC အစည္းအေ၀းအတြက္ ဒါကာမွာေတြ ့ဆံုဖို ့သေဘာတူထားတယ္။ ကၽြန္မတို ့ ကုန္သြယ္ေရးနဲ ့ ဆိုင္တဲ့အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္တာေတြအေပၚမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ဒီထက္ပိုျပီးနားလည္မႈေတြတည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္လို ့ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ အခုလက္ရွိ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာ FTA ေတြမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္၊ လာမယ့္ JTC အစည္းအေ၀းမွာ ဒီအေၾကာင္းကိုေျပာဆုိေဆြးေႏြးၾကမွာပါ" ဟု Tasneem မွထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပါသည္။

မေ၀းလွသည့္အနာဂတ္တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားကုန္သြယ္မႈတိုးျမင့္ႏိုင္ေရးအား ေသခ်ာေစရန္ အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ သံအမတ္ၾကီးမွ လုပ္ငန္းစီးမံကိန္းအေျမာက္အျမားတြင္ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။

၄င္းမွ "ကၽြန္မတို ့ထိုင္းႏုိင္ငံကအထည္အလိပ္လုပ္ငန္းနဲ ့ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က RMG လုပ္ငန္းေတြ အၾကား မွာ ျဖစ္ႏိုင္မယ့္ duty-free အခြင့္အေရး၊ ထိုင္းနဲ ့ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံၾကား ပစၥည္းေတြတင္ပို ့မယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္ သံုး ရက္ပဲၾကာေစမယ့္ လတ္တေလာရထားတဲ့ coastal shipping သေဘာတူညီမႈကတဆင့္ ကုန္ပစၥည္း ေပးပို ့ တဲ့စနစ္ကို ေကာင္းမြန္ေစတာ၊ ေနာက္ျပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုး စီးပြားေရးသမားေတြအတြက္ BIMSTEC (Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation) စီးပြားေရးခရီး သြားလာခြင့္ကတ္ (Business Travel Card) ကိုစတင္က်င့္သံုးတာေတြ စတဲ့ အေၾကာင္းအရာအေတာ္ မ်ားမ်ားအတြက္ ကုန္သြယ္ေရးနဲ ့ဆိုင္တဲ့ ပုဂၢလိကအခန္းက႑ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို ့ ၾကိဳးစားေနပါတယ္" ဆိုပါသည္။

Pimsirinuch Borsub ေရးသားတင္ဆက္သည္။